هرچه بر کیفیت افزوده شود، هزینه ها کاهش می یابند. این امر باعث یک واکنش زنجیره ای می گردد. کیفیت بهتر منجر به هزینه های پایین تر و بهره وری بیشتر می شود. هر شرکتی با هزینه های کمتر، می تواند بخشی از پس اندازهای خود را به شکل قیمت های ارزانتر به مشتریانش متقل کند. مشتریان آن شرکت از دو سو بهره ور می گردند: یکی کیفیت بهتر و دیگری قیمتهای ارزانتر. این امر به شرکت مجال بیشتری برای جلب مشتری و افزایش سهام بازار می دهد، که به نوبه خود شرکت را در کسب و کار خود ابقاء کرده و مشاغل بیشتری برای آن ایجاد می کند.
کیفیت، هزینه کم! این یک پارادوکس است. نه این یک پارادوکس نیست، بلکه این بسیاری از باورهای دورنی ما است که با واقعیت های عینی دنیا ما در تضاد است. امروز می‌خواهیم با استفاده از یک قانون و یک تکنیک این پارادوکس را در وجود خود از بین ببریم.
هزینه یک محصول معیوب، هر چه در خط تولید به جلو می رود، به نحوی چشمگیری افزایش می یابد. این جمله متن همان قانونی است که به آن اشاره کردیم. تصویر زیر که بر اساس نتایج بررسی های انجام شده برای اندازه گیری هزینه خطاهای فازهای مختلف پروژه های نرم افزاری در شرکت IBM، TRW، GTE و HP تهیه شده است، به روشنی بیانگر نتیجه حاصل از این قانون است. برای اینکه به یک محصول معیوب اجازه ندهیم در خط تولید رو به جلو حرکت کند، چگونه باید عمل کنیم؟
اجازه بدهید برای پیدا کردن راه‌حل، نگاهی به تویوتا و یکی از اصول چهارده‌گانه آن داشته باشیم. اصل پنجم راه تویوتا بیان می کند که : فرهنگ توقف برای رفع مشکل را به وجود آورید تا همان بار اول وضعیت کیفیت روشن شود. یکی از روشهای که تویوتا برای پیاده‌سازی این اصل بکار می برد جیدوکا نام دارد. یکی از معاونین اجرائی پیشین تویوتا، جیدوکا را چنین تغربف می کند: در مورد ماشینها، ابزاری را در داخل آنها تعبیه می کردیم که با ظهور هر چیز غیر عادی به طور خودکار دستگاه را خاموش می ساختند. در مورد نیروی انسانی، ما به آنها این اختیار داده‌ایم که اگر مشکلی دیدند دکمه ها را فشار دهند یا طنابهایی را بکشند و کل خط مونتاژ را متوقف کنند.
چگونه می توان جیدوکا را در دنیای توسعه نرم افزار بکار برد؟ اگر شما از توسعه تست گرا (TDD) یا تست واحد (Unit Test) در فرآیند توسعه خود استفاده می کنید، جیدوکا را به کار می‌برید. شما تست های مورد نظرتان را می نویسید، اگر آنها شکسته شدند، شما کد خود را اصلاح می کنید تا بتوانید تست‌ها را با موفقیت تمام پاس کنید. اگر شما به آزمونهای خودتان وفادار باشید تا حد امکان اجازه نخواهید داد که خطاها در فازهای بعدی کشف شوند و هزینه اصلاح آنها به شدت افزایش یابد. اگر شما در فرآیند توسعه خود از یکپارچه سازی پیوسته (Continuous Integration) استفاده می کنید و به همراه آن از مفهوم فیدبک پیوسته (Continuous Feedback) استفاده می کنید از جیدوکا استفاده می کنید. هر زمانیکه عمل Build در سرور CI شما با شکست روبرو شد. سرور CI با مکانسیمی که شما برای فیدبک پیوسته در نظر گرفتید، نتیجه را به اطلاع اعضای تیم خواهد رساند و اعضای تیم شروع به رفع مشکل خواهند کرد. دو مورد اشاره شده، بیشتر
مکانسیم فیدبک پیوسته (Continuous feedback mechanism)
خطاهای مرحله کد نویسی را پوشش می دهند. برای جلوگیری از نواقص و یا برداشت‌های مختلف از نیازمندیها توسط تیم توسعه و مشتری که باعث ارائه محصول معیوب خواهد شد چگونه عمل کنیم؟ اگر فرآیند توسعه شما بر اساس مفاهیم Incremental و Iterative بنا نهاده شده است و مشتری و یا نماینده آن را در طول هر تکرار و افزایش شرکت می دهید، شما می توانید بر این مشکل نیز غلبه کنید و اجازه ندهید یک محصول معیوب تا آخرین مرحله توسعه به جلو حرکت کنید.
با استفاده از تعریف جیدوکا و تکنیک ها و مفاهیمی که در بالا به آن اشاره شد، می توان کیفیت را در درون خود محصول نهادینه کرد. و اجازه نداد که هرگز یک محصول معیوب ادامه حرکت به یک محصول تمام‌شده ولی معیوب را داشته باشد. محصولی که هیچ کس از قیمت و هزینه تمام‌شده آن اطلاعی نخواهد داشت.
پا‌نوشت: تصویر اول از کتاب روش کاربردی تحلیل نیازمندی های نرم افزار نوشته دوستان عزیز یوسف مهرداد، پویا شهبازیان و مظفر ایراف برداشت شده است. تصویر دوم هم از کتاب Continuous Integration برداشت شده است.